Witaminy w ciąży i nie tylko. Jak dbać o odporność w ciąży?

Witaminy w ciąży i nie tylko. Jak dbać o odporność w ciąży?

Układ odpornościowy kobiety ulega modyfikacji w czasie ciąży i staje się skomplikowanym mechanizmem. Utrzymanie ciąży jest dla niego ogromnym wyzwaniem. Żeby kobieta, jak i rozwijające się dziecko byli zdrowi, warto zadbać o odporność w ciąży. Jakie witaminy prenatalne powinna brać ciężarna?

Dieta w ciąży źródłem składników odżywczych

Mówi się, że zdrowie bierze się z jelit i coś w tym jest.  Odżywianie w ciąży jest bardzo istotną kwestią dla mamy i maluszka.  Dobranie odpowiedniej diety nie jest łatwe ze względu na burzę hormonów, zmienne apetyty (stereotypowe ogórki kiszone z czekoladą) czy zachcianki. Warto jednak przyjrzeć się tej części życia.

Co jeść w ciąży?

Dieta kobiety w ciąży to właściwie jeden z najważniejszych sposobów budowania i wspierania odporności. Jak wiadomo, przyjmowanie leków w ciąży jest problematyczne, ponieważ w większości przypadków nie ma danych o ich bezpieczeństwie dla ciężarnych (testowanie medykamentów na kobietach w ciąży jest nieetyczne).

Możesz jeść większość produktów, które jadłaś do tej pory, oczywiście zachowując umiar. O tym, co bezwzględnie zakazane oraz niewskazane do spożywania w ciąży, piszemy w artykule Dieta w ciąży - co powinna jeść przyszła mama?. By uniknąć niedoborów składników odżywczych wprowadź dietę zdrową i urozmaiconą. Pamiętaj o kilku zasadach:

  • nie jedz za dwoje. Staraj się nie przekraczać 2800 kcal dziennie;
  • pij dużo wody, co najmniej 2 litry dziennie;
  • jedz różnorodnie- wybieraj produkty nieprzetworzone, świeże, sezonowe;
  • jedz dużo owoców i warzyw. Jakie warzywa w ciąży przydadzą się szczególnie? Tak naprawdę każde - im więcej kolorów, tym lepiej!
  • Pamiętaj o spożywaniu nabiału.
Dieta w ciąży źródłem składników odżywczych

Warto zwrócić uwagę na produkty wspierające działanie układu odpornościowego. W ciąży nie warto ulegać tylko swoim zachciankom, ale komponować jadłospis w sposób celowy, ukierunkowany na wspomaganie pracy organizmu kobiety.

Żelazo w ciąży – co jeść?

Jednym z ważniejszych składników dla kobiety w ciąży jest żelazo.  Jako że w organizmie kobiety ciężarnej znacznie wzrasta objętość krwi, potrzebuje on większych dawek żelaza.  Przyszłym mamom często zdarzają się niedobory żelaza, dlatego warto uwzględniać je w diecie, a niekiedy też suplementować.  Żelazo znajduje się w czerwonym mięsie, drobiu, jajach, strączkach, natce pietruszki czy szpinaku.
Powyższe  produkty z dużą zawartością żelaza należy spożywać w towarzystwie witaminy C, która poprawia jego wchłanianie.  Nie należy natomiast jeść ich w towarzystwie produktów kwasem fitynowym, który osłabia wchłanianie żelaza (to np. kakao,  tofu , produkty owsiane). Jeśli więc jesz  mięso na obiad, podawaj do niego kolorową sałatkę ze świeżymi warzywami. To wszystko proste, domowe sposoby na podwyższenie żelaza w organizmie. 

Czego nie jeść w ciąży?

Czego unikać w ciąży? Właściwie tego, czego normalnie nie powinno się jeść w dużych ilościach, czyli produktów wysoko przetworzonych czy zawierających cukry proste. Nie znaczy to, że nie możesz zjeść batonika czy chipsów, ważne, byś nie sięgała po nie zbyt często.

Nie jedz natomiast surowego mięsa czy ryb – piszemy o tym więcej we wspomnianym już artykule.

Witaminy na odporność – które suplementy diety dla kobiet w ciąży?

Sposoby na odporność – ćwiczenia w ciąży

Żelazo w ciąży – co jeść?

Aktywność fizyczna w ciąży jest niezwykle ważna. Od niej zależy zdrowie Twoje i Twojego maluszka, Wasze samopoczucie, Twoja sprawność i Twój komfort, który i tak będzie się zmniejszał w miarę powiększania się brzucha. Sport w ciąży jest jak najbardziej dozwolony, o ile uwzględnisz kilka zasad:

  • jeśli przed ciążą uprawiałaś jakiś sport możesz go kontynuować, fitness w ciąży zazwyczaj dozwolony jest do końca drugiego trymestru. Najlepiej porozmawiaj o tym z lekarzem, fizjoterapeutą czy trenerem;
  • jeśli przed ciążą unikałaś ruchu, nie wprowadzaj do swojego życia nowe dyscypliny. Wybierz raczej spacery czy nordic walking;
  • o jodze porozmawiaj z trenerem. Niektóre pozycje są w ciąży niedozwolone.

Więcej o ćwiczeniach w ciąży przeczytasz w artykułach: Ćwiczenia w ciąży - jakie ćwiczenia można wykonywać w ciąży?, Czy w ciąży można jeździć na rowerze? oraz Bieganie w ciąży – wszystko, co musisz wiedzieć.

Witaminy na odporność – które suplementy diety dla kobiet w ciąży?

Co jeść w ciąży?

Jakie witaminy dla kobiet w ciąży pomogą chronić się przed infekcjami? Wszystkie możemy dostarczyć sobie wraz z dietą (lub przebywaniem na słońcu), jednak aby działały wspierająco dla układu odpornościowego, powinny być przyjmowane w większych dawkach, niż zapewnia standardowa dieta. Suplementy diety z którymi witaminami warto więc włączyć do jadłospisu?

  • Witamina C - dobrze znana, poczciwa witamina C. Jest bezpieczna, bo jej nadmiar jest wydalany z organizmu wraz moczem. Nie istnieją specjalne tabletki dla kobiet w ciąży z witaminą C - możesz brać takie same, jak przed ciążą.
  • Kwasy omega-3. Niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe spełniają wiele ważnych ról w organizmie. Jedną z nich jest właśnie budowanie odporności.
  • Witamina D. Dzięki obecności witaminy D komórki odpornościowe w organizmie mogą odpowiednio dojrzewać.
  • Beta-karoten. To postać witaminy A. Beta-karoten w ciąży nie tylko wspiera odporność - organizm potrzebuje go więcej ze względu na rozwijający się płód.
  • Kwas foliowy. Odpowiednie dawki kwasu foliowego wspierają m.in. produkcję czerwonych krwinek.

Przeziębienie w ciąży

Przeziębienie w ciąży niestety może się zdarzyć, nawet jeśli bardzo uważasz, dbasz o dietę, higienę i unikasz dużych skupisk ludzi.  Jeśli zachorujesz, powinnaś zgłosić się do lekarza, który zdiagnozuje, czy to przeziębienie, czy grypa  oraz ewentualnie zapisze leki, choć konwencjonalne tabletki w ciąży powinny być ostatecznością.  Unikaj przyjmowania leków bez konsultacji.  Pamiętaj, że także niektóre  preparaty ziołowe przenikają do łożyska i są w ciąży niewskazane; szczególną ostrożność powinnaś zachować w pierwszym trymestrze.
Sposoby na odporność – ćwiczenia w ciąży

Przeziębienie w ciąży a wpływ na dziecko

Nie musisz się martwić, że dziecko będzie się nieprawidłowo rozwijać przez Twoje przeziębienie. Nie możesz go jednak bagatelizować, bo nieleczone może się przerodzić w poważniejszą infekcję, która będzie już wymagała leczenia antybiotykiem. A ten nie pozostaje bez wpływu na płód.

Syrop dla kobiet w ciąży

Warto pić syrop z cebuli w ciąży. Pomaga on zwalczać suchy kaszel. Polecana jest też sama cebula w ciąży, np. jako dodatek do sałatek.

Czy w ciąży można jeść czosnek?

Czosnek w ciąży jest bardzo wskazany, bo to naturalny antybiotyk, bezpieczny dla dziecka. Warto stosować suplementy z dodatkiem ekstraktu z czosnku. A czy można jeść czosnek w ciąży w naturalnej postaci - surowy oraz jako dodatek do potraw? Jak najbardziej! Uważaj tylko na duże jego ilości, jeśli masz tendencję do wzdęć i podrażnień żołądka.

Z domowych sposobów sprawdza się imbir w ciąży, z którego możesz pić wywar lub dodawać go do herbaty. Możesz również pić napar z prawoślazu i lukrecji.

Co brać na przeziębienie w ciąży? Lipa w ciąży

Napar z lipy działa napotnie i świetnie sprawdza się przy gorączce. Jednak herbata z lipy w ciąży budzi pewne wątpliwości. Zwiększona potliwość to zwiększone ukrwienie skóry, a tym samym gorsze ukrwienie łożyska.  Umiarkowane ilości wypijanego naparu nie powinny wyrządzać większych szkód, ale dla pewności przed jego zastosowaniem zapytaj o zdanie lekarza.

Czy w ciąży można jeść miód?

Tak! Jedyne kontrowersje wokół miodu dotyczą podawania go niemowlętom do czasu ukończenia pierwszego roku życia.  Miód nie może zaszkodzić dziecku, gdy jesteś w ciąży, może za to przyspieszyć zwalczanie infekcji.

Herbata dla kobiet w ciąży

Jakie herbaty pić w ciąży? Możesz sięgać po kilka ziół, np. antybakteryjny rumianek i uspokajającą melisę. Świetnie sprawdzi się sok z malin w ciąży, który możesz dolewać do herbaty. Warto też dodawać do niej plastry imbiru. Dodatkowy plus imbiru do łagodzenie nudności!
Przeziębienie w ciąży a wpływ na dziecko

Hibiskus a ciąża

Czy herbata z hibiskusa w ciąży jest dozwolona? Hibiskus obniża ciśnienie, wspiera wątrobę i obniża poziom złego cholesterolu.  Jednak  herbata z hibiskusem w ciąży jest profilaktycznie odradzana ,  m oże bowiem pobudzać czynność skurczową macicy.

Katar w ciąży

Zatkany nos w ciąży nie jest niczym przyjemnym, ale jeśli zastanawiasz się, co na katar w ciąży, to właściwie dozwolone są tylko bardzo łagodne metody. Możesz stosować parówkę, czyli pochylić się nad miską parującej wody, która rozpulchni i udrożni nos. Ponadto jedz czosnek i cebulę, możesz je także trzymać w dłoni, a ząbki czosnku włożyć niezbyt głęboko do nosa. Z preparatów aptecznych możesz użyć soli fizjologicznej do zakropienia nosa oraz maści majerankowej pod nos.

Jeśli przeziębienia w ciąży zdarzają Ci się częściej, porozmawiaj z lekarzem, jak wzmocnić odporność.

Witaminy w ciąży – brać czy nie?

Każda z nas doskonale wie, że trzeba dbać o zdrowie. Jednak to tylko teoria – w praktyce bywa różnie. W czasie ciąży musisz wziąć odpowiedzialność już nie tylko za siebie, ale także za drugiego człowieka. Organizm matki to doskonały mechanizm, który zrobi wszystko, by stworzyć rozwijającemu się w nim życiu jak najlepsze warunki. Nawet jeśli w ciąży będziesz odżywiać się kiepsko, Twój organizm pokryje zapotrzebowanie maluszka z własnych zapasów.

Czy w związku z tym nie musisz martwić się o suplementację witamin w ciąży? Nie, i to z dwóch powodów. Po pierwsze, ciąża nie powinna Cię wyniszczyć, ale jeśli nie będziesz dostarczać sobie składników odżywczych z zewnątrz, opadniesz z sił, pogorszą się Twoja cera i włosy, dopadnie Cię szereg innych dolegliwości, zagrozi Ci też niedożywienie w ciąży. Po drugie, pewne niedobory znacznie zwiększają ryzyko wad rozwojowych u dziecka i zaburzeń przebiegu ciąży.

Aby zadbać o potrzeby rozwijającego się pod Twoim sercem maluszka, powinnaś przyjmować szereg odpowiednich witamin i minerałów. Na rynku obecnych jest mnóstwo preparatów dla kobiet w ciąży, zewsząd słyszy się też różnorodne (niekiedy sprzeczne) informacje odnośnie tego, jaki witaminy w ciąży faktycznie trzeba brać.

Niedobór żelaza w ciąży – co jeść?

Witaminy w ciąży – od kiedy należy je brać?

Od kiedy brać witaminy w ciąży? Niektóre witaminy najlepiej jest suplementować już na etapie planowania ciąży, inne potrzebne są dopiero w ostatnich miesiącach ciąży. Są też takie suplementy diety w ciąży, których nie należy przyjmować na własną rękę. Zalicza się do nich żelazo. Suplementacja żelazem jest potrzebna u wielu kobiet w ciąży, ale musi być zalecona przez lekarza.

Pamiętaj, że przed rozpoczęciem jakiejkolwiek suplementacji powinnaś skonsultować się z lekarzem prowadzącym Twoją ciążę. Owszem, witamina D albo kwas foliowy dostępne są w aptekach bez recepty i przyjmowanie ich na własną rękę nie zagraża zdrowiu Twojemu i dziecka. Jednak dopiero lekarz może profesjonalnie ocenić, jakich dawek, jak często i na jakim etapie ciąży potrzebujecie. Ponadto nie wszystkie apteczne preparaty mają taki sam skład, dawki i skuteczność. Lekarz wskaże Ci konkretne suplementy, które są najlepiej przebadane i w pełni bezpieczne. Lekarz weźmie też pod uwagę inne czynniki, które w Twoim przypadku są kluczowe dla doboru suplementów w ciąży. Np. nie każda kobieta może przyjmować jod, niektóre przyszłe mamy ze względu na zmiany w obrębie tarczycy przyjmują jod oddzielnie, więc potrzebują witamin w ciąży bez jodu.

Co brać przed ciążą?

Suplementację kwasem foliowym zaleca się rozpocząć już na 4-6 tygodni przed planowaną ciążą. W praktyce trudno o taką precyzję, dlatego zacznij przyjmować kwas foliowy od razu, jak rozpoczniesz starania o ciążę.

Bardzo przydatne - nie tylko w kontekście ciąży, ale też ogólnie zdrowia - są witaminy DHA. Tak naprawdę DHA to nie witaminy, a jeden z kwasów omega-3. DHA możesz przyjmować już na długo przed planowaniem ciąży albo od momentu, gdy zaczynasz ją planować.

Inne ważne witaminy dla planujących ciążę, to m.in. witamina D. Witamina D jest ważna dla każdego człowieka, warto więc wyrównać jej poziom jeszcze przed ciążą!

Możesz sięgać też po dodatkowe witaminy dla kobiet planujących ciążę. To bardziej suplementy, które wzmocnią Twój organizm pod różnymi kątami. Zawierają magnez, wapń, czasem też cynk (chociaż ważniejszy jest już cynk w ciąży, bo zapobiega przedwczesnemu porodowi). W aptece możesz zapytać o zestaw witamin dla starających się o dziecko.


Witaminy w ciąży – jakie najważniejsze?

Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, niezbędne minerały i witaminy dla kobiet w ciąży to wspomniany kwas foliowy, jod i witamin D3.  Inne składniki, jak DHA, magnez czy żelazo powinny być dobierane indywidualnie, w zależności od istniejących niedoborów i innych czynników, które w Twoim konkretnym przypadku są wskazaniem do suplementacji.

Witaminy w ciąży – 1. trymestr

Witaminy w pierwszych tygodniach ciąży są ważniejsze niż na jakimkolwiek innym etapie ciąży. To właśnie wtedy budują się podstawy, z których w kolejnych miesiącach będą wykształcać się organy i tkanki organizmu Twojego dziecka. Jakie witaminy na początku ciąży przydają się najbardziej? Powtarzamy po raz kolejny: kwas foliowy! Jego uzupełnianie warto rozpocząć jeszcze przed ciążą. Przez cały pierwszy trymestr należy przyjmować kwas foliowy w dawce 0,4 mg na dobę.

Jeśli chodzi o witaminy w 1. trymestrze ciąży, to powinnaś przyjmować je przede wszystkim wraz z dietą. Najważniejsze są witaminy A, C, E i oczywiście D3. Suplementować musisz ostatnią z wymienionych, bo jej przyjmowanie wraz z dietą jest niewystarczające. Witamina D3 syntetyzowana jest głównie w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego, ale współcześnie w obawie przed szkodliwym wpływem promieni UV zbyt często chowamy się przed słońcem i nie dajemy sobie szansy na wytworzenie właściwych ilości witaminy D3. Normy witaminy D3 w ciąży wynoszą 30-50 ng/ml. Oznaczenie poziomu witaminy D3 we krwi jest jednym z obowiązkowych badań w ciąży, a lekarz na jego podstawie dobierze Ci właściwą dawkę. W okresie planowania ciąży możesz przyjmować 2000 jednostek witaminy D3 na dobę, ale w okresie jesienno-zimowym. Wiosną i latem przyjmuj 1000 jednostek. Również w ciągu całej ciąży dawka ta bywa zwykle wystarczająca.

Jakie witaminy w 1. trymestrze ciąży powinnaś więc przyjmować? Po jakie suplementy w ciąży sięgać? Jak najbardziej możesz postawić na jeden suplement, który zawiera wszystkie potrzebne składniki w jednym opakowaniu. Oprócz kwasu foliowego i witaminy D3 musi znaleźć się w nim jod (200-500 mcg na dobę). Jeśli chodzi o żelazo, preparat może zawierać niewielkie jego dawki „na wszelki wypadek” (18 mg na dobę). Do 8. tygodnia ciąży dodatkowa (a więc uzupełniająca w większych dawkach) suplementacja żelazem nie jest wskazana. Witaminy dla ciężarnych mogą też zawierać magnez (200-1000 mg na dobę) oraz kwasy omega-3 (600-1000 mg na dobę).

Ile DHA w ciąży?

Powyżej podajemy dane łączne dla kwasów omega-3. Jednak warto zróżnicować te wartości i wskazać, jaką ich część powinien stanowić kwas DHA . Polskie Towarzystwo Ginekologiczne zaleca 200 mg DHA dla kobiet w ciąży dziennie, jednak przy diecie bogatej w ten kwas.  Jako że Polki rzadko stosują taką dietę, optymalnie jest zwiększyć dawki DHA do 600 mg dziennie. 

Witaminy w ciąży 2. trymestr

Witaminy w 2 trymestrze ciąży (a więc między 13. a 27. tygodniem) to dodatkowe żelazo, jeśli lekarz stwierdzi ryzyko niedoboru. Żelazo zawierają też różne preparaty witaminowe dla ciężarnych, więc jeśli je przyjmujesz, lekarz musi o tym wiedzieć. Najlepiej, jeśli to właśnie ginekolog zapisze Ci konkretny suplement z uwzględnieniem dodatkowego preparatu żelaza. Chodzi o to, by nie przekroczyć bezpiecznej dawki.

Inne składniki odżywcze, które warto przyjmować od drugiego trymestru ciąży, to cholina, witamina B6 i B12 i selen. Witamina B12 w ciąży ma natomiast duże znaczenie dla matki. Przyjmowanie jej we właściwych dawkach w ciąży pomaga zapobiegać zaburzeniom metabolicznym, w tym cukrzycy typu 2. Tabletki dla ciężarnych z witaminą B12 w ilości 4 mcg powinny wystarczyć. Witamina B12 to nie jedyna witamina B w ciąży, której potrzebujesz. Dla prawidłowej przemiany materii, gospodarki hormonalnej, działania układu nerwowego i krążenia, potrzebujesz witaminy B1 (tiaminy), B2 (ryboflawiny) i B6 (pirydoksyny).

Warto doczytać: Cukrzyca ciążowa – przyczyny, leczenie, dieta.


Witaminy w 3. trymestrze ciąży

W trzecim trymestrze z reguły powinnaś przyjmować te same witaminy dla przyszłych mam, które przyjmowałaś od początku trymestru drugiego. Suplementacja w ciąży często dzieli się na suplementy na pierwszy trymestr oraz drugi i trzeci łącznie. W tym czasie możesz brać dodatkowo wapń, o ile Twoja dieta jest w niego wybitnie uboga.

Musisz mieć też na uwadze, że wszystko w nadmiarze szkodzi. O ile przedawkowanie witaminy C jest właściwie niemożliwe (jej nadmiar wydalany jest wraz z moczem), to już przyjmowanie zbyt dużych ilości witaminy A może być dla płodu szkodliwe. Witamina A w ciąży odpowiada za wzrost kości i wytwarzanie się zawiązków zębów u dziecka, ale jej nadmiar może prowadzić do chorób układu krążenia i wad wrodzonych w obrębie głowy. Witaminy A powinnaś więc dostarczać sobie wraz z dietą, nie z suplementami.


Czego nie jeść w ciąży?

Jaki probiotyk w ciąży?

Czy są jeszcze jakieś suplementy dla kobiet w ciąży? Warto przyjmować nie tylko witaminy ciążowe, ale też probiotyki, których działanie dla ciężarnych jest bardzo szerokie. Dzięki przyjmowaniu probiotyku możesz ustrzec się cukrzycy ciążowej i poprawić profil bakterii jelitowych (ciąża zmienia mikroflorę jelitową na niekorzyść). Dzięki probiotykom zmniejsza się też prawdopodobieństwo alergii u mamy i dziecka.

W suplementacji witaminami i minerałami warto pamiętać także o tym, że nie zawsze więcej oznacza lepiej. Jeśli samodzielnie dobierasz preparat dla kobiet w ciąży, zwróć uwagę, czy zawiera on najważniejsze składniki (kwas foliowy, witaminę D i jod) oraz czy występują one w odpowiednio wysokich dawkach. Nie daj się zwieść długim składem pełnym magnezu, cynku i wszystkich możliwych witamin, jeśli preparat zawiera zbyt mało witaminy D czy jodu!

Chcesz jeszcze lepiej przygotować się na narodziny dziecka? Przeczytaj artykuły Szkoła rodzenia i inne sposoby na przygotowanie do porodu oraz Plan porodu - co to takiego i jak go napisać?. Zapoznaj się także z ofertą naszych produktów dla dzieci i niemowląt!

Przeziębienie w ciąży

Przeczytaj także:

To także Ci się spodoba

Porady dla Ciebie