Masło shea i olejek jojoba – działanie w kosmetykach

Klasyka wśród surowców kosmetycznych – tak należałoby określić masło shea. Od wielu, wielu lat jest to bardzo chętnie i szeroko wykorzystywana substancja w kosmetykach różnego rodzaju. Decyduje o tym szereg jego kosmetycznych właściwości.

Co to jest masło shea? To olej pozyskiwany z nasion rosnącego w Afryce drzewa nazywanego masłosz Parka. Shea (znane także jako karite) określane jest mianem masła, ponieważ w czystej postaci, w temperaturze pokojowej ma postać stałą o lekko beżowym odcieniu. Łatwo jednak przechodzi w postać płynną – wystarczy mu chwila rozgrzewania w dłoniach. Występowanie masłosza Parka nie jest bardzo powszechne (rośnie tylko na sawannach o półpustynnym charakterze rozciągających się między Etiopią a Senegalem), poza tym drzewo to zaczyna owocować dopiero po 15 latach życia, a największa wydajność pod względem tłuszczu jego owoce osiągają po kolejnych 10-15 latach. Mimo to pozyskiwanie masła shea nie jest bardzo trudne i drogie. Masłosz jest bowiem w stanie żyć nawet przez 300 lat, więc z jednego drzewa masło może pozyskiwać wiele kolejnych pokoleń. Poza tym nasiona są całkiem wydajne. Ok. 20 kg owoców masłosza zawiera 4 kg nasion, z których można pozyskać ok. 2 kg produktu docelowego, jakim jest masło karite.

Jakie właściwości kosmetyczne masła shea sprawiają, że jest ono tak szeroko wykorzystywane w kosmetykach? Są to z pewnością zdolność do odżywiania i natłuszczania skóry, co przekłada się na poprawę jej, w tym funkcję obronną. Masło shea pomaga utrzymać prawidłowy poziom nawilżenia skóry, uelastycznia naskórek i zmniejsza podatność na problemy dermatologiczne. Kwasy tłuszczowe są też doskonałym nośnikiem dla tak nietrwałych substancji, jak witamina E i prowitamina A.

Dzięki zawartości kwasów cynamonowego, galusowego oraz katechin masło shea działa też antybakteryjnie, przeciwgrzybiczo i antyoksydacyjnie. Zdolności przeciwutleniające wraz z lekkim działaniem anty-UV sprawia, że masło shea dobrze wpisuje się w formuły kremów przeciwzmarszczkowych i kosmetyków do opalania. Kosmetyki z masłem shea sprawdzają się także w regeneracji skóry (po opalaniu i nie tylko), np. ze względu na obecność nienasyconych kwasów tłuszczowych oraz łagodzącej allantoiny. 

Jako że w maśle shea wysoki udział ma tzw. frakcja niezmydlajaca się, czyli grupa związków, do których należą m.in. fitosterole, surowiec ten jest bardzo podobny do lipidowej części warstwy rogowej ludzkiego naskórka. Dzięki temu skóra bardzo dobrze toleruje kosmetyki z dodatkiem masła shea. Masło karite wzmacnia naturalną barierę naskórkową, a im wyższa zawartość substancji niezmydlających się w użytym do produkcji kosmetyku maśle shea, tym wyższa jest jego przyswajalność przez skórę.

Najpopularniejsze zastosowanie masła shea to balsamy do ciała, mleczka oraz kremy do twarzy. Nie można jednak nie wspomnieć także o maśle shea pod oczy, balsamach do ust i szminkach z jego dodatkiem, kremach do rąk, mydle czy kosmetykach do pielęgnacji włosów. Najwięcej masła karite dodaje się do balsamów i maseł do ciała, w mleczkach i kremach – jako że mają lżejszą konsystencję – jest go odpowiednio mniej.

Możesz sprawdzić także zawartość masła shea w innych swoich kosmetykach – szukaj go w składzie pod nazwą Butyrospermum Parkii Butter.

Jako że masło shea ma uniwersalne pielęgnacyjne działanie na skórę, świetnie wspiera także formuły kremów na dzień oraz kremów do cery normalnej. Jest doskonale tolerowane przez skórę, więc zmiękcza i nawilża naskórek każdego typu cery. Wśród kremów na dzień NIVEA masło shea znajdziemy w Nawilżającym kremie na noc do cery normalnej NIVEA 24H Nawilżenia, Odżywczym kremie na dzień do cery suchej i wrażliwej NIVEA 24H Nawilżenia i Przeciwzmarszczkowym + ujędrniającym kremie na dzień SPF 15 45+. Dodanie masła shea do kremu na dzień z filtrami ma szczególne uzasadnienie, bo dodatkowo wspiera właściwości kremu pod kątem ochrony przed promieniami UV. Ponieważ masło shea tak dobrze wpisuje się w formuły kosmetyków do pielęgnacji twarzy, możemy znaleźć je także w takich produktach, jak maski do twarzy w płachcie! Możesz się o tym przekonać, sięgając po 10-minutową maskę w płachcie NIVEA Urban Skin Naturalny Blask.

Masło shea idealnie nadaje się do produktów takich, jak pomadki ochronne do ust. Sugeruje to już sama konsystencja masła karite. Masło shea na usta działa regenerująco i ochronnie i to między innymi właśnie ono odpowiada za jedwabistą konsystencję pomadek oraz ich szybkie wtapianie się w naskórek ust. Masło shea do ust można stosować w czystej postaci, jednak zdecydowanie przyjemniej – i jeszcze lepiej dla ust – jest sięgnąć po którąś z pomadek z jego dodatkiem. Do wyboru masz np. Pielęgnującą pomadkę do ust NIVEA Natural Avocado, która wzbogacona jest o filtr UV i olejek z awokado, Pielęgnującą pomadkę do ust NIVEA Vanilla Buttercream (również z olejkiem rycynowym) albo Pielęgnującą pomadkę do ust NIVEA Original Care w podstawowym, uniwersalnym wariancie zapachowym.

A masło shea na rozstępy? Czasem można się spotkać z opiniami, że działanie masła shea pomaga uporać się z rozstępami na ciele. Odpowiedź brzmi: i tak, i nie.

Masło shea na rozstępy nie działa jakoś szczególnie inaczej niż inne rodzaje olejów roślinnych bogatych w nienasycone kwasy tłuszczowe. Nie chodzi o to, że nie ma wpływu na zmniejszanie widoczności rozstępów, bo ma, i to istotny, chodzi bardziej o to, że masło shea nie wyróżnia się pod tym względem na tle takich olejów, jak arganowy, migdałowy czy jojoba. O tym, czy masło albo olej podziałają skutecznie, decyduje raczej systematyczność i sposób ich użycia. Masło shea (bądź inny olej o udowodnionym pozytywnym wpływie na skórę) należy aplikować na zmiany codziennie (najlepiej dwa razy dziennie) i to poprzez przynajmniej kilkuminutowy masaż. Dlaczego? Rozstępy to rozciągnięcia skóry, w których toczy się stan zapalny. Dochodzi w nich do stopniowego rozpadu i zaniku włókien kolagenowych oraz elastyny, by z czasem tkankę skóry zastąpiła tkanka bliznowata. Dostarczanie skórze z zewnątrz kwasów tłuszczowych, witamin i innych ważnych składników oraz regularne masowanie skóry pobudza procesy odnowy i zapobiega zabliźnianiu się rozstępów. Musisz jednak pamiętać, że taki efekt możliwy jest tylko wtedy, gdy masło shea stosujesz na rozstępy o czerwonym lub fioletowym, nie białym zabarwieniu.

Masło shea do włosów to jeden z cennych olejów roślinnych, który odżywia kosmyki i spełnia funkcje wygładzająco-ochronnego emolientu. W czystej postaci może być wykorzystywane do zabiegu olejowania, choć trzeba przyznać, że bywa przy tym kłopotliwe. Dlaczego? Masło shea – pomimo złożonego składu – zalicza się do olejów nasyconych (przynamniej w temacie olejowania włosów). Tłuszcze nasycone mają małą średnicę cząsteczek i mocno wnikają w strukturę włosów, dlatego nadają się praktycznie wyłącznie dla włosów niskoporowatych, czyli gładkich, sypkich, zdrowych. Masło shea jest tu jednak jednym z nielicznych wyjątków. Jego specyficzna struktura chemiczna sprawia, że ma niewnikający charakter i idealnie nadaje się do olejowania włosów wysokoporowatych. Niemniej w różnych źródłach można spotkać się z informacją, że masło shea na włosy wysokoporowate działa dokładnie tak samo niekorzystnie, jak np. olej kokosowy. Nie jest to prawda, a taki wniosek wysuwany jest bardziej na podstawie podobieństwa cech fizycznych obu substancji niż na podstawie porównania ich składów chemicznych. Te są bowiem dość różne. O tym, że olej kokosowy nie nadaje się do włosów wysokoporowatych, decyduje przewaga nasyconych, a więc małocząsteczkowych kwasów tłuszczowych. W oleju kokosowym jest ich aż 80-90 procent, podczas gdy w maśle shea najwyżej 50 procent, przy czym kwasu palmitynowego, czyli tego najbardziej wnikającego i powodującego spuszenie włosów, jest tylko 5-9 procent. Oczywiście masło shea – jak każdy inny olej na włosy – najlepiej jest przetestować na własnych włosach i w ten sposób przekonać się, czy służy on Twoim kosmykom.

Czas przyjrzeć drugiemu z naszych tytułowych, ponadczasowych składników – olejkowi jojoba. To kolejny obok masła shea, olejku migdałowego i arganowego olej roślinny, któremu poświęcamy uwagę w artykułach o surowcach kosmetycznych. Olejek jojoba różni się od oleju migdałowego i arganowego choćby tym, że nie należy do najświeższych kosmetycznych mód, za to jego pozycja jako składnika kosmetyków jest niezachwiana. Od wielu lat cieszy się równomierną popularnością i nic nie wskazuje na to, by coś w tym względzie miało się zmienić.

Olejek jojoba to tak naprawdę nie olejek, a wosk. Jest kolejnym po maśle shea egzotycznym surowcem. Wytwarzany z krzewu porastającego Afrykę i Amerykę Południową, a w Europie – Hiszpanię. Olejem nazywa się ze względu na podobieństwo wizualne i konsystencję przypominającą olej. Jednak jako że pod względem chemicznym jest to wosk, jego skład jest zupełnie różny. Jest to przede wszystkim mieszanka palmitynianu cetylu (to ester kwasów tłuszowych) i skwalenu (zaliczany do lipidów) z dodatkiem fitosteroli, alkoholi alifatycznych i niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Właściwości olejku jojoba wynikają wprost z jego składu. Dzięki palmitynianowi cetylu olejek świetnie natłuszcza i odżywia skórę, a dzięki skwalenowi jest też bardzo dobrze przez nią tolerowany. Olejek z jojoba wykazuje duże powinowactwo ze skórą, bo skwalen jest naturalnie obecny w ochronnym płaszczu hydro-lipidowym skóry. Właściwości kosmetyczne olejku jojoba są tym cenniejsze, że jest to produkt bardzo trwały. Można więc go stosować na szeroką skalę bez większych obaw o bezpieczeństwo kosmetyku czy stabilność formuł.

Olejek jojoba – podobnie jak masło shea – jest świetnie przyjmowany przez skórę, wzmacnia barierę naskórkową i zabezpiecza skórę przed utratą wilgoci. Nadaje się do stosowania przy każdym typie cery, ale szczególnie polecany jest cerze ze skłonnością do podrażnień i wyprysków. O tym, jak cudownie łagodzące ma właściwości, niech zaświadczy fakt, że mieszkańcy krajów i regionów, w których naturalnie rosną krzewy jojoba, używają go jako środka leczniczego na rany oraz zatrucia pokarmowe. Zastosowanie wewnętrzne, np. do leczenia przeziębień, wskazuje także na właściwości antybakteryjne i przeciwgrzybicze olejku jojoba.

Warto wiedzieć, że zawarty w olejku jojoba skwalen ma również charakter antyoksydacyjny, dzięki czemu wspiera skórę w walce z oznakami starzenia. Olejek jojoba możemy zatem znaleźć w kremach przeciwzmarszczkowych. Typowe zastosowanie olejku jojoba to również pomadki do ust – ochronne, ale też koloryzujące. Olejek jojoba w szminkach zapobiega wysuszaniu się ust pod wpływem makijażu. Poza tym to częsty składnik balsamów do ciała, kremów do rąk, również kosmetyków do włosów. Olejek jojoba sprawdza się również w kosmetykach do oczyszczania twarzy oraz olejkach do twarzy o właściwościach pielęgnacyjnych. Szukaj go w składzie kosmetyków pod nazwą Simmondsia Chinensis Seed Oil.

Jeśli chodzi o demakijaż, olejek jojoba świetnie wpisuje się w formuły olejków do demakijażu. Ma niski stopień komadogenności (stopień zatykania porów), więc może wchodzić w skład produktów do oczyszczania twarzy bez wody. Co ciekawe, tego typu produkty nadają się nawet do oczyszczania i pielęgnacji cery tłustej. Olejek jojoba na twarzy nie pozostawia tłustego filmu, dobrze się wchłania i przyjemnie nawilża. Z tych samych względów polecany jest olejek jojoba na trądzik. Ta substancja potrafi regulować nadmierną aktywność gruczołów łojowych!

Warto wymienić jeszcze kilka balsamów i pomadek do ust, które zawierają w swoim składzie olejek jojoba:

● Pielęgnująca pomadka do ust NIVEA Med Repair,

● Pielęgnująca pomadka do ust NIVEA Blackberry Shine,

Jak natomiast przedstawia się działanie olejku jojoba na rozstępy? Równie dobrze, co choćby omawiane wcześniej masło shea, jednak w tym celu w czystej postaci olejek jojoba wykorzystywany jest o wiele rzadziej. Wynika to ze sporej różnicy w cenach. Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest masowanie ciała za pomocą produktu takiego, jak olejek w balsamie NIVEA.

Warto wiedzieć także o zastosowaniu olejku jojoba do włosów. To ciekawy sposób wykorzystania olejku, przede wszystkim dlatego, że jojoba nie jest olejkiem w ścisłym tego słowa znaczeniu, a woskiem. Mimo to olejek jojoba na włosy można stosować przy zabiegu olejowania (dla średnioporowatych włosów).

Jak stosować olejek jojoba do włosów? Także jako np. dodatek do olejowej wcierki do skóry głowy! W takim kosmetyku olejek jojoba objawi pełnię swoich łagodzących i nawilżających właściwości. Pomoże w leczeniu łupieżu i zwalczy przesuszenie, przywróci fizjologiczne pH skóry, oczyści ją, zmniejszy przetłuszczanie i pobudzi wzrost włosów. Olejek jojoba na włosy polecamy stosować właśnie jako dodatek do wcierki, mniej do olejowania, bo do tego drugiego zabiegu trzeba go zużyć zdecydowanie więcej, co czyni całość bardzo kosztowną.

W świetle wszystkich zebranych tu informacji trudno się dziwić, że masło shea i olejek jojoba są od wielu, wielu lat tak chętnie wykorzystywanymi składnikami kosmetyków. Zdecydowanie warto po nie sięgać!