Jak widzi niemowlę?

Dziecko przychodzi na świat z bardzo dobrze rozwiniętym zmysłem smaku oraz zapachu, jednak wzrok nie jest precyzyjny od pierwszego dnia życia. Widzi, ale inaczej niż dorosły. Oko co prawda rejestruje obraz, ale mózg musi go jeszcze zinterpretować, czego uczy się przez wiele miesięcy. Jak i co widzą noworodki?

Rozwój wzroku u dziecka w życiu płodowym

To, jak widzi dziecko po urodzeniu, kształtuje się już w brzuchu mamy. Tak zwane zawiązki oczu powstają już w końcówce 7. tygodnia ciąży. W okolicach 27. tygodnia ciąży dziecko wykształca siatkówkę, po czym zaczyna otwierać oczy. Mocne światło jest jednak w stanie dotrzeć do jego oczu już dwa tygodnie wcześniej i wywołać u niego reakcję.

Jak widzi noworodek?

Dziecko przychodzi na świat z napuchniętymi oczkami i chociaż „widzi”, nie rozróżnia kształtów ani kolorów. Opuchlizna ma chronić wzrok noworodka przed zbyt intensywnym światłem, do którego jeszcze nie jest przyzwyczajony. Moment, kiedy niemowlę zaczyna widzieć i rozpoznawać np. twarze rodziców następuje znacznie później. Dziecko widzi już w momencie narodzin, dysponuje zaledwie 10 procentami ostrości widzenia, jaką ma człowiek dorosły. Świat więc wygląda dla niego niczym za gęstą mgłę.

Wzrok to zdecydowanie najsłabiej rozwinięty w momencie narodzin zmysł człowieka. Ostrość widzenia u tygodniowego noworodka jest 30 razy mniejsza niż u osoby dorosłej. Maluch widzi najwyraźniej z odległości 20-30 centymetrów. Dwa razy większa odległość sprawia, że obraz staje się dla niego bardzo rozmyty. To, jak widzi niemowlę w pierwszych tygodniach życia, można przyrównać do patrzenia przez mleczną szybę.

Poza tym, wzrok noworodka w 2 tygodniu (ale także jeszcze w 3-4 tygodniu) jest naprawdę trudno wnikliwie zaobserwować. Maluch w końcu większość swojego czasu spędza na spaniu! Od kiedy niemowlę staje się dłużej aktywne w ciągu dnia, możesz przyglądać mu się baczniej. Nie zdziw się jednak, jeśli dostrzeżesz, że dziecko patrzy jak gdyby jednym okiem na coś innego niż okiem drugim. To u noworodków również rzecz zupełnie normalna!

A jak rozwija się wzrok u noworodka w kolejnych miesiącach życia? W pierwszym miesiącu dziecko znacznie lepiej widzi to, co znajduje się na obrzeżach niż w centrum jego pola widzenia. Nadal nie odróżnia kształtów i kolorów, najbardziej widoczne są dla niego jedynie wyraziste ich zestawienia (np. biały-czarny). Pod koniec tego okresu zaczyna także rozróżniać kolor czerwony, ale tylko gdy przedmiot znajduje się blisko oczu. Na początku obraz jest płaski, a dziecko nie jest w stanie rozróżnić odległości danych przedmiotów. Z czasem jednak ostrość widzenia zaczyna się poprawiać, a niemowlak może skoncentrować wzrok na stojącej przed nim osobie.

Jak widzi dziecko po pierwszym miesiącu życia?

Różnica między noworodkiem a niemowlęciem to nie tylko kwestia wieku (noworodek to dziecko od urodzenia do ukończenia pierwszego miesiąca życia, niemowlę to dziecko od początku drugiego miesiąca życia do pierwszych urodzin). Różnica polega też na stopniu rozwoju widzenia! Po pierwszym miesiącu odległość, z jakiej maluch zaczyna widzieć przedmioty, to już 60 cm. W tym czasie zdecydowanie warto zawiesić nad łóżeczkiem brzdąca karuzelę w kontrastowych kolorach. Dziecko będzie już w stanie wodzić za nią wzrokiem! Niemowlę w drugim miesiącu zauważa również kolor zielony oraz zaczyna odróżniać rysy pochylających się nad nim osób.

Kiedy dziecko widzi bez rozmycia? Rozwój wzroku po 3. miesiącu

W trzecim miesiącu życia dziecka zaobserwować można ruchy gałek ocznych u niemowlęcia – to kolejny zauważalny przez rodziców etap rozwoju. A jak widzi 3-miesięczne dziecko? Nadal pole widzenia jest rozmyte, jednak zauważa już ruch, a oczka jednocześnie patrzą na to samo, dzięki czemu jest w stanie skupić uwagę na przedstawianych mu przedmiotach. Kiedy skoncentruje swój wzrok na danym przedmiocie, można zacząć go przesuwać – wtedy dziecko powinno podążać za nim wzrokiem, bez jednoczesnego ruchu głową. Co widzi 3-miesięczne dziecko? Nowością jest dla niego postrzeganie koloru żółtego i dostrzeganie trójwymiarowości otaczających je przedmiotów!

Jak widzi niemowlę w 4. miesiącu życia?

Od czwartego miesiąca życia wzrok niemowlaka zaczyna powoli się wyostrzać. Dziecko zaczyna wreszcie widzieć bez efektu rozmycia, choć dokładne kształty przedmiotów nadal nie są przez niego dobrze dostrzegane.

Około czwartego miesiąca życia można dostrzec, jak dziecko zaczyna zauważać swoje rączki i chętnie obserwuje je z każdej strony. W połowie czwartego miesiąca maluszek wyraźnie dostrzega już przedmioty, które znajdują się w linii środkowej ciała. W tym czasie potrafi też mniej więcej określić odległość. W czwartym miesiącu wykształca się także zdolność widzenia koloru niebieskiego.

Od kiedy dziecko widzi swoje stopy?

Piąty miesiąc życia to okres, kiedy wzrok niemowlaka skupia się na jego stopach – dziecko chętnie zbliża wówczas dłonie w ich kierunku. W szóstym miesiącu życia zaczyna bawić się stopami i wkładać je do buzi. Jak widzi niemowlę w drugim półroczu swojego życia? Dzięki temu, że może już unieść głowę i zaczyna się poruszać, znacznie zwiększa się zakres jego widzenia. Dziecko może wówczas ćwiczyć pamięć i doskonalić kojarzenie. Roczny maluch całkiem dobrze rozróżnia już detale i potrafi ocenić odległość. Jego pole widzenia jest prawie tak szerokie jak w przypadku osoby dorosłej.

Kiedy dziecko zaczyna widzieć kolory?

Noworodek widzi jedynie kontrastowe zestawienia bieli i czerni, w dodatku jeśli są one naprawdę wyraźne.
Miesięczne dziecko zaczyna dostrzegać jaskrawą czerwień.
W drugim miesiącu życia maluch widzi już zieleń i czerwień.
W trzecim miesiącu dziecko odróżni już czerwony od żółtego.
W czwartym miesiącu od urodzenia dzieci zaczynają widzieć kolor niebieski.
Od kiedy dziecko widzi kolory mniej jaskrawe i kiedy zaczyna dostrzegać różnice w odcieniach? Następuje to w drugiej połowie pierwszego roku życia. Maluch stopniowo widzi oraz więcej kolorystycznych niuansów i potrafi dostrzec coraz mniejsze przedmioty.

Rozwój wzroku dziecka można stymulować poprzez wybór zabawek w odpowiednich kolorach. Kiedy dziecko zaczyna widzieć zabawki?

Wzrok noworodka skupi się na zabawkach w kontrastowych czarno-białych odcieniach.
W drugim miesiącu jego życia zabawki można uzupełniać o te w odcieniach czerwieni czy zieleni.
Trzy- i czteromiesięczne dziecko będzie natomiast już w stanie dostrzec kolorową zabawkę, np. grzechotkę. Taka zabawka najwięcej satysfakcji zaczyna dawać dziecku między 7. a 10. miesiącem życia, czyli od kiedy niemowlak widzi i słyszy już naprawdę dobrze (słuch w tym momencie staje się już wyczulony na cichsze dźwięki, dziecko jest więc w stanie doświadczać całego spektrum różnorodności dźwięków).

Wzrok noworodka i niemowlaka. Co może Cię zaniepokoić?

Każdego dnia z pewnością przyglądasz się swojemu maluszkowi pod kątem jego rozwoju. Czy przebiega on prawidłowo? O tym, jakie postępy powinno robić dziecko z miesiąca na miesiąc, już wiesz. Jakie natomiast objawy i zachowania powinnaś potraktować jako ostrzeżenie?

dziecko po trzecim miesiącu życia nie podąża wzrokiem za poruszającymi się przedmiotami i nie reaguje na Twoją mimikę,
ma rozszerzone, nierówne lub białe źrenice,
ciągle zezuje,
do szóstego miesiąca życia nie sięga ręką po wiszące nad nim lub leżące obok zabawki,
jego oczy mają nierówną wielkość, są przymglone, zaczerwienione, zaropiałe,
·oczy ciągle poruszają się w różnych kierunkach,
powieka maluszka opada.

Dokładnie obserwuj rozwój wzroku swojego dziecka. Jeżeli coś cię zaniepokoi, udaj się z maluchem lekarza.

Jak sprawdzić wzrok dziecka w domu?

Istnieje sporo metod na to, jak zbadać wzrok dziecka w domu. Są to jednak sposoby, które sprawdzają się w przypadku kilkulatków, nie niemowląt. Aktywność kilkumiesięcznego dziecka jest jeszcze ograniczona, nie wykona też ono „poleceń” ułatwiających Ci to zadanie. Jak więc możesz to zrobić?

Na wczesnym etapie rozwoju dziecka obserwuj, czy maluch jest w stanie skupiać wzrok na pokazywanych mu przedmiotach oraz na Twojej twarzy. W kolejnych miesiącach życia dziecka pokazuj mu różne zabawki w kolorach, które teoretycznie maluch powinien umieć już rozpoznawać. Przyglądaj się temu, jak dziecko reaguje na obracającą się nad jego głową karuzelą, czy przygląda się swojemu odbiciu w lusterku. Sprawdź, czy maluch wodzi wzrokiem za kolorowymi zabawkami, które pokazujesz mu z bliska. Po trzecim miesiącu maluszek powinien wodzić samym wzrokiem, bez poruszania przy tym głową.

Wzrok u noworodka i niemowlaka. Jak wspierać jego rozwój?

Zmysł wzroku odgrywa ogromną rolę w rozwoju psychomotorycznym dziecka. Stanowi siłę napędową do działania. Do ukończenia pierwszego roku życia jego wzrok zmienia się bardzo dynamicznie. Jeżeli chcemy pomóc rozwijać się zmysłowi wzroku naszego malucha, pamiętajmy, że widziana przez niego paleta barw zwiększa się stopniowo. Ładnie wyglądające, kolorowe zabawki warto przeznaczyć na późniejsze miesiące jego rozwoju.

Jak wspierać prawidłowy rozwój wzroku u dziecka?

W pierwszym miesiącu życia pokazuj dziecku czarno-białe zabawki i książeczki z dużymi, prostymi kształtami. Skomplikowane, kolorowe obrazki o wielu szczegółach będą dla niemowlęcia praktycznie niedostrzegalne.
Następne zabawki powinny być uzupełnione o czerwony kolor, potem również o zielony i żółty. Cały czas stawiaj na jaskrawe odcienie i proste formy. Jeśli zabawka czy książeczka mają być pod jakimiś względami niezwykłe, niech będą to zabawki pobudzające wszystkie zmysły jednocześnie (o różnorodnych fakturach, kształtach, wydające różne odgłosy, z wbudowanym bezpiecznym lusterkiem).
Zadbaj o wielość perspektyw, z jakich maluch ogląda świat. Często układaj go na brzuszku, zwłaszcza na matach edukacyjnych. Liczy się zarówno interesujące z punktu widzenia niemowlaka podłoże, jak i zabawki zawieszone nad jego głową.
Wprawdzie delikatne, pastelowe zabawki z perspektywy rodzica mogą być bardziej estetyczne, dziecku nie służą aż tak dobrze, jak te o wyrazistych kolorach. Starszemu niemowlakowi dawaj do zabawy geometryczne, kolorowe klocki, świetnie sprawdzi się także sorter kształtów, który pomaga przy okazji rozwijać motorykę małą.

Musisz przyznać, że temat rozwoju dziecięcego wzroku jest naprawdę fascynujący! Jednym z najbardziej czarujących momentów dla młodych rodziców jest pierwszy świadomy uśmiech maluszka na widok rozpoznanej twarzy mamy i taty. Przyjdzie szybciej, niż Ci się wydaje! Zanim nadejdzie, przeczytaj inne nasze artykuły oraz zapoznaj się z ofertą produktów dla dzieci i niemowląt.