Sen noworodka. Jak i ile śpi noworodek?

Zatem ile godzin śpi noworodek? Lekarze wskazują, że noworodek przesypia nawet 20 godzin w ciągu doby! Nie ma sensu pytać, ile śpi noworodek zaraz po urodzeniu, a ile śpi noworodek 2-tygodniowy. Zakłada się, że cały pierwszy miesiąc to ok. 20 godzin snu na dobę.

W czym leży problem? Fazy snu dziecka są bardzo krótkie i nie do skontrolowania. Większość czasu snu przypada dla snu aktywnego, kiedy noworodek jest podatny na bodźce z zewnątrz. Łatwo się wówczas wybudza. Faz snu głębokiego jest mniej, ale są one bardzo ważne ze względu na regenerację organizmu.

Nocne pobudki są ważne dla noworodka także ze względu na karmienie. Dziecko w pierwszym miesiącu życia powinno być karmione co 2-3 godziny przez całą dobę, bo jego żołądek jest bardzo mały i nie mieści zbyt wiele pokarmu. A co, jeśli noworodek śpi jednym ciągiem dłużej? Czy powinnaś wybudzić go na karmienie? O postępowaniu w przypadku, gdy noworodek długo śpi jednym ciągiem, szczegółowo piszemy o tym w artykule Noworodek ciągle śpi i mało je – co to może oznaczać?. W tym miejscu warto jedynie wspomnieć, że gdy musisz obudzić dziecko na karmienie, warto najpierw sprawdzić, w jakiej fazie snu się znajduje. Jeśli jego gałki oczne poruszają się pod powiekami, maluch robi minki i dość często się porusza, jest w fazie snu aktywnego i łatwiej go wtedy obudzić. Snu głębokiego natomiast lepiej nie przerywać, bo jest dla dziecka bardzo ważny.

Niezwykle istotne dla snu dziecka jest przystosowane do jego potrzeb łóżeczko – spanie noworodka w łóżeczku będzie tym przyjemniejsze, im lepiej dopasowany mebel wybierzemy. Najlepiej niech będzie to taki, w którym nie ma zbyt wiele pustej przestrzeni. Aby uczynić łóżeczko bardziej przytulnym, możesz położyć w jego nogach zrolowany kocyk, a szczebelki obłożyć miękkim materiałem – dzięki temu malca nie będzie rozpraszać to, co dzieje się w pokoju.

Lepiej jest też zrezygnować z poduszek, gdyż pediatrzy zalecają układać dziecko płasko na pleckach. Spanie noworodka na brzuchu jest niewskazane, gdyż może prowadzić do problemów z oddychaniem, a co za tym idzie – do śmierci łóżeczkowej. O wiele lepszym pomysłem jest spanie na boku, zwłaszcza jeśli naszemu dziecku często się ulewa.

Do śmierci łóżeczkowej może przyczynić się także kołderka. Noworodek jeszcze nie kontroluje ruchów kończyn, w nocy może więc przypadkiem narzucić sobie kołdrę na głowę i odciąć dopływ powietrza. W pierwszych miesiącach życia najlepiej jest wkładać dziecko w rożek, śpiworek albo owijać je otulaczem.

Podczas usypiania należy pamiętać, że czas zaśnięcia może być różny w zależności od tego, jaki dzień ma dziecko. Nie okazuj zniecierpliwienia, kiedy proces ten trwa dłużej niż zwykle – nie sprzyja to koniecznemu wyciszeniu. Czy dziecko zasypia tylko na rękach rodzica? Nie, co więcej – wcale nie powinno tak być. Szybko stanie się to dla Ciebie i partnera męczące, dlatego jak najszybciej oduczcie niemowlę zasypiania na rękach. Jak więc usypiać dziecko w łóżeczku?

Mniej więcej pół godziny przed położeniem dziecka spać można go nakarmić, polecana jest również zabawa w ciepłej kąpieli lub masaż, które pomogą mu się zrelaksować (o masażach maluszka piszemy w artykule: Masaż noworodka i niemowlaka – zobacz jak go robić).  Podczas tych czynności mów do dziecka spokojnym, cichym głosem. Dobrym pomysłem przed snem jest też otulenie maluszka miękkim materiałem – rozłóż koc, podwiń jeden z jego narożników, a następnie połóż na kocyku dziecko (tak, by znalazło się nieco z boku). Owiń je krótszym końcem, przykryj nóżki dolną częścią koca, a następnie owiń dłuższym bokiem – zrób to z wyczuciem, by malec był opatulony szczelnie, ale jednocześnie nie za mocno. Noworodka otulaj całego, a kiedy już skończy miesiąc, jego rączki pozostaw na zewnątrz. Ta metoda może być stosowana zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy.

To normalne, że malutkie dziecko zasypia przy karmieniu. Ssanie piersi je relaksuje i wycisza. W pierwszych miesiącach życia nie należy temu przeciwdziałać, jednak warto, byś od początku starała się odkładać śpiące niemowlę do łóżeczka. Z biegiem czasu dobrze jest odzwyczajać dziecko od zasypiania na noc podczas karmienia. Można wówczas zaangażować do tego tatę malucha.

Niezawodną metodą jest kołysanie malucha w ramionach, co daje mu poczucie kontaktu z matką, jak też uspokaja go przez rytmiczne bujanie, podobne do tego, które pamięta z życia płodowego. Zaleca się spokojne, delikatne kołysanie w przód i w tył, przy zachowaniu stałego rytmu, bliskiemu rytmowi uderzeń serca matki. Niektóre dzieci wycisza głaskanie po główce i buzi. Przez pierwsze dwa miesiące życia warto głaskać delikatnie czoło malca, od środka w dół, po grzbiet nosa – wtedy odruchowo zamyka oczka, a następnie powoli bierze głęboki oddech, po czym zasypia.

Doskonałe odprężenie zapewnia też masaż stópek – jedną ręką chwyć łydkę malca tak, byś miała łatwy dostęp do jego stopy. Kciukiem i palcem wskazującym drugiej ręki lekko ściskaj i pocieraj po kolei każdy palec u stopy dziecka. Potem kciuki obu rąk – także tej, którą podtrzymujesz łydkę – delikatnie, naprzemiennie przesuwaj wzdłuż podeszwy stopy, od paluszków aż po kostkę.

Usypianie dziecka powinno odbywać się w jak najbardziej neutralnej, wyciszonej i bezpiecznej przestrzeni. Jeżeli zauważysz, że Twojego malucha niepokoją hałasy, jakich czasem nie da się uniknąć w domu (jak chociażby hałaśliwi sąsiedzi), możesz sama stworzyć tzw. „biały szum” – nagranie dźwięków, które zagłuszą inne, a przy tym będą dla dziecka neutralne. „Białym szumem” może być odgłos znajomych sprzętów kuchennych albo uspokajający szum deszczu. Niektórym dzieciom w zaśnięciu pomaga pozytywka z cichą, spokojną muzyką albo miękki pluszak. Inne czują się bezpieczniej, gdy mają do snu założoną lekką czapeczkę – jeśli zdecydujesz się na takie rozwiązanie, to pamiętaj, aby wybierać czapeczki bawełniane, pozbawione sznurków i nie za ciasne. W chłodne dni możesz delikatnie nagrzać żelazkiem lub termoforem pościel bobasa, uważaj jednak na to, aby nie była zbyt ciepła. Namiastką obecności mamy w czasie snu może być włożona do łóżeczka noszona przez Ciebie bluzka, której zapach będzie uspokajać malucha. Przed zaśnięciem warto też poczytać nawet bardzo małemu dziecku bajeczki – spokojne brzmienie głosu matki ma ogromny wpływ na jego wyciszenie.

Nie wszystkie powszechnie znane sposoby na usypianie dziecka są skuteczne. Najczęściej powtarzanym błędem jest rezygnacja z drzemek w ciągu dnia czy późniejsze kładzenie do łóżka – kiedy malec jest bardzo zmęczony nie zasypia szybciej, ale staje się bardziej marudny. Najlepiej, by stałą porą usypiania stała się godzina 19-20.

Inną zmorą rodziców okazuje się przyzwyczajenie potomka do zasypiania ze smoczkiem. Gdy ten wypadnie z buzi podczas snu, maluch momentalnie budzi się. Dodatkowym zagrożeniem jest pojawienie się wad zgryzu, próchnicy albo wysypki spowodowanych smoczkiem. Dlatego najlepiej zdecydować się na stopniowe odzwyczajanie od smoczka.

Przeczytaj także: Jaki smoczek dla noworodka? Wszystko, co musisz wiedzieć.

Kategorycznie odradza się również wkładanie do łóżka butelki mleka – to najprostsza droga do próchnicy. Jeżeli obawiasz się, że pragnienie obudzi Twoje dziecko, możesz podać mu w butelce czystą wodę.

Przyczyną przebudzenia w przypadku niemowlaka poniżej 6. miesiąca życia najczęściej jest głód. Wtedy koniecznością staje się nocne karmienie. W przypadku starszych dzieci wystarczy zostawić im czystą wodę w butelce.

Czasem maluch budzi się, gdy potrzebuje poczucia ciepła i bliskości matki. Jeżeli masz dla niego mniej czasu w ciągu dnia, to może domagać się dodatkowych pieszczot w nocy. Taka sytuacja wymaga cierpliwości z Twojej strony, ale dziecko wkrótce przyzwyczai się do niej.

Być może maluch śpi zbyt długo w ciągu dnia. Pamiętaj, że zdrowy sen dziecka w wieku 12 miesięcy wynosi już zaledwie 14 godzin snu na dobę.

Obecnie często spotyka się u małych dzieci różne alergie, a swędzenie skóry może zaburzać sen nawet największego śpiocha.

Częste pobudki tłumaczy także specyfika niemowlęcego snu. Jak pisaliśmy wyżej, u malutkiego dziecka przeważają fazy snu aktywnego, a wtedy maluszek jest podatny na wybudzanie. Może go wówczas obudzić nawet drobnostka.

Trudno spokojnie spać dziecku z noskiem zatkanym katarem lub z sapką spowodowaną suchym powietrzem. W takim przypadku nawilż malcowi przed snem nosek wodą morską i, jeśli trzeba, odessij katarek. Podłóż pod nogi łóżeczka np. książki, tak, aby zakatarzony maluch nie leżał płasko, wtedy łatwiej będzie mu się oddychało. Możesz też przy łóżeczku ustawić suszarkę z praniem lub nawilżacz powietrza.

Przeczytaj również: Katar u niemowlaka. Jak czyścić nosek noworodka?.

Warto przetestować wszystkie metody, jakie prezentujemy, aby Twój maluszek zasypiał spokojnie i nie budził się w trakcie snu. Obserwując reakcje swojego dziecka sama wkrótce zauważysz, które z prezentowanych tutaj porad okażą się dla niego najodpowiedniejsze i zagwarantują Wam obojgu spokojne noce.

To, kiedy dziecko przesypia noc, w dużej mierze uzależnione jest od jego przyzwyczajeń, czyli aspektów, o których pisaliśmy wyżej. Gdyby tak trzymać się wszelkich wytycznych, czyli zrezygnować z nocnych karmień piersią lub butelką od razu, gdy tylko dziecku przestają być one potrzebne, odzwyczaić je od smoczka, gdy tylko mija potrzeba częstego ssania, nigdy nie pozwalać dziecku odwlekać momentu położenia się spać -przesypianie nocy powinno zacząć się bardzo szybko. W idealnym scenariuszu niemowlę przesypia całą noc już między 6. a 9. miesiącem życia. Prawdziwe życie jest jednak dalekie od ideału, w związku z czym to, kiedy niemowlę przesypia noc, nie jest takie oczywiste.

Sprawa może być nawet bardziej skomplikowana. Czasem wszystkie przesłanki, by dziecko spało całą noc, są spełnione, a mimo to pobudki się zdarzają. To możliwe, bo dziecko nie jest robotem i podobnie jak dorosły, czasem budzi się bez wyraźnej przyczyny. Dorosły jednak po chwili bez problemu zaśnie ponownie, niemowlę natomiast będzie potrzebowało pomocy rodzica.

Jak nauczyć dziecko przesypiać noce? Podejść jest mnóstwo, a to, co poskutkuje w Waszym przypadku, zależy od problemów, jakie u Was istnieją. Maluch domaga się piersi w nocy? Może czas zakończyć karmienie? A może korzyści z karmienia są ważniejsze i lepiej przeboleć nocne pobudki, ale jeszcze karmić, skoro ten układ Wam pasuje? Nie warto wówczas ulegać presji otoczenia, które twierdzi, że dziecko powinno już przesypiać noce.

Ten, kto ukuł pojęcie "spać jak niemowlę", chyba sam nie miał dzieci. Pamiętaj, że dzieci są różne, ale właściwie każde niepokoi swoich rodziców, gdy mowa o śnie. Spokojny rodzic to także spokojny noworodek, staraj się więc nie przejmować tak bardzo, gdy niemowlę budzi się w nocy. Nie koncentruj się też zbyt mocno na tym, jak nauczyć dziecko spać w nocy, bo czasem im więcej prób, tym gorsze wyniki. Prędzej czy później dziecku zdarzy się wybudzić coraz rzadziej!