Wybroczyny u dziecka. Jak je odróżnić od wysypki?

Młodzi rodzice z pewnością zastanawiają się, co to są wybroczyny na skórze. Spieszymy z wyjaśnieniem. Otóż wybroczyny u dzieci (zwane też petocjami) to plamy na skórze lub błonach śluzowych. Tym, co wyróżnia je na tle innych zmian, jest fakt, że nie blakną po naciśnięciu. Głównie to odróżnia je od wysypki, z którą często bywają mylone. Mają postać niewielkich wynaczynień krwi. Pojawiają się wskutek uszkodzenia ścian naczyń włosowatych lub malutkich tętniczek.

Obserwuje się je u dzieci w różnym wieku. Przy czym wybroczyny u niemowlaka to raczej naturalna przypadłość, która nie musi budzić niepokoju. Dzieci nierzadko rodzą się z meszkiem, plamami, a nawet guzkami. To po prostu skutek trudności porodu oraz niedojrzałości skóry. Jednak u starszych dzieci wybroczyny to niepokojący objaw. Trzeba zatem niezwłocznie zbadać przyczyny ich wystąpienia.

Wybroczyny to niewielkie plamki, które najczęściej przybierają kolor czerwony, ciemnoczerwony, a nieco rzadziej fioletowy. Nie odstają ponad skórę, są płaskie. Rzadko przekraczają średnicę 3 mm. Zazwyczaj obserwuje się pojedyncze wybroczyny u dziecka, choć czasami pojawiają się też w większych skupiskach, które mogą nieco przypominać wysypkę. W takich wypadkach nazywa się je wysypką wybroczynową. Podkreślamy jednak, że wybroczyny to nie wysypka! Wywołują je inne czynniki, a przy tym nieco inaczej wyglądają.

Tak naprawdę wybroczyny mogą występować na całym ciele. Częste lokalizacje to klatka piersiowa, brzuch, nogi i stopy. Czasami widuje się również wybroczyny u dziecka na twarzy. Specyficzne wybroczyny wokół oczu u dziecka powstają podczas kaszlu – to sinoczerwone kropki. Z kolei wybroczyny na szyi u dziecka mogą powstać po intensywnych wymiotach. Takie zmiany ustępują najczęściej w ciągu kilku dni.

Z kolei  wybroczyny w jamie ustnej u dziecka to jeden z objawów białaczki. Podobnie zresztą jak wybroczyny na podniebieniu u dziecka. Zmiany te może dostrzec stomatolog i oczywiście rodzic. Wymagają one natychmiastowej wizyty u specjalisty (np. u hematologa), który oceni ich pochodzenie.

Bezpośrednią przyczyną wybroczyn jest zwiększone ciśnienie w naczyniach włosowatych. To prowadzi do przedostawania się erytrocytów przez ściany naczyń. Wskutek tego powstają widoczne plamy. Czasami do takiego stanu prowadzi uraz mechaniczny, a innym razem to objaw poważnej choroby.

Jedną z najczęstszych przyczyn pojawienia się wybroczyn jest wysiłek fizyczny. U mniejszych dzieci dochodzi do ich powstawania podczas mocnego płaczu lub kaszlu. Czasami zauważa się też wybroczyny na twarzy u dziecka po wymiotach. Jeśli wywiad lekarski potwierdza powstanie wybroczyn w ten sposób i nie towarzyszą im dodatkowe objawy, raczej nie ma powodów do obaw. ówczas nie trzeba ich również leczyć. Jak powinna wyglądać pielęgnacja dziecka, u którego pojawiły się wybroczyny? Jeśli ich źródłem są powyższe czynniki, nie ma potrzeby, aby stosować specjalne produkty. Można bez obaw sięgać po klasyczne kosmetyki dla dzieci. Skórze malucha z pewnością nie zaszkodzą żele do mycia dla dzieci czy też szampony dla dzieci.

Jeśli jednak nie ma mowy o żadnej z opisanych okoliczności, a mimo to zmiany wystąpiły, należy poświęcić im więcej uwagi. Mogą być objawem poważnych problemów ze zdrowiem. Jakich? Czasami do powstania wybroczyn przyczyniają się nieprawidłowości w procesach krzepnięcia krwi, niski poziom płytek krwi lub małopłytkowe skazy krwotoczne. Źródłem omawianych zmian skórnych bywają też niedobory witaminy C. Ponadto za czynnik sprzyjający ich wystąpieniu uznaje się stosowanie niektórych leków. A czy między wybroczynami a alergią występuje jakakolwiek relacja? Nie ma tu zależności. O powstaniu wybroczyn decydują inne czynniki.

Ponadto stosunkowo częsta dolegliwość to wybroczyny przy białaczce u dziecka. Pojawiają się wówczas bez powodu. Może towarzyszyć im krwawienie z nosa oraz dziąseł. Początkowo wyglądają jak malutkie czerwone czy fioletowe plamki. Jednak później, zamiast zniknąć, rozwijają się w duże zmiany. Wybroczyny występują też przy chłoniaku. Ponadto często pojawiają się przy chorobach zakaźnych takich jak szkarlatyna, mononukleoza czy zakażenie meningokokami.

Obserwuje się również wybroczyny przy sepsie. To jeden z najbardziej typowych objawów choroby. Należy mieć jednak na uwadze, że uwidaczniają się one dopiero w mocno zaawansowanym stadium choroby. Jak wyglądają wybroczyny przy sepsie? Przypominają one te, które występują przy białaczce. Od niewielkich plamek przechodzą do dużych, zlewających się zmian.

Jeśli wraz ze zmianami skórnymi pojawiła się gorączka lub inne niepokojące objawy, wizyta u lekarza to konieczność. Oceni on, czy wybroczyny są groźne dla zdrowia oraz czy mogą same zniknąć. Specjalista różnicuje też wybroczyny od innych wykwitów skórnych. U pacjentów z takimi zmianami wykonuje się morfologię krwi wraz z określeniem czasu krzepnięcia oraz ilością trombocytów.

Więcej przydatnych informacji o schorzeniach skóry pojawiających się u dzieci, a także wskazówki dotyczące pielęgnacji maluchów znajdziesz w artykułach:

● Kąpiel noworodka i niemowlaka – przewodnik krok po kroku

● Sucha skóra u niemowlaka – skąd się bierze i jak o nią dbać?

● Pieluszkowe zapalenie skóry – jak wygląda i jak je leczyć?

Nie da się ukryć, że wybroczyny u dziecka to zmiany wymagające od rodziców odpowiedniego zainteresowania. Z pewnością nie można ich ignorować, ponieważ mogą okazać się objawem wielu poważnych chorób. Dzięki zapoznaniu się z ich charakterystyką, o wiele łatwiej odróżnisz je od bardziej typowych dla wieku dziecięcego i znacznie mniej alarmujących zmian. Raz jeszcze podkreślamy, że wybroczyny nie bledną po nacisku skóry w przeciwieństwie do wielu innych zmian.