Jak rozwija się 4-miesięczne dziecko?

4. miesiąc życia miesiąc przynosi rodzicom mnóstwo radości, a co najważniejsze – ulgę. W 4. miesiącu życia wydłuża się sen dziecka oraz przerwy między karmieniami, mijają kolki. Czego jeszcze możesz spodziewać się po czteromiesięcznym niemowlęciu? Co potrafi 4-miesięczne dziecko?

4. miesiąc życia dziecka – jaki to czas?

4. miesiąc życia dziecka trwa od 13. do 16. tygodnia od urodzenia. Warto uściślić, że "dziecko w 4. miesiącu" to nie to samo pojęcie, co "czteromiesięczne dziecko". Czteromiesięczne to te, które ukończyło już 4 miesiące, a więc ma powyżej 16 tygodni. Kiedy piszemy więc, że "czteromiesięczne niemowlę" ma takie, a takie umiejętności, może to oznaczać, że nabyło je w czwartym miesiącu życia, ale równie dobrze, że zdobyło je już w piątym miesiącu.

Rozwój dziecka 4. miesiąc – kilka podstawowych faktów

Mówi się, że trzy pierwsze miesiące życia dziecka są najtrudniejsze. Początkujący rodzice przytłoczeni nową rzeczywistością z dzieckiem, czekają więc na 4. miesiąc życia dziecka z utęsknieniem. Co się wówczas dzieje?

Twój maluszek staje się coraz bardziej aktywny! W czwartym miesiącu na pewno zauważysz, że w ciągu dnia mniej śpi i bawi się więcej niż wcześniej. Dziecko rozpoznaje już Twoją twarz i reaguje na nią uśmiechem!

Niemowlę 4 miesiące – waga i wzrost

Wzrost dziecka w 4. miesiącu wynosi około 62 cm (dziewczynki) i 63 cm (chłopcy). Zastanawiasz się, jaki rozmiar ubranek nosić będzie Twoje 4-miesięczne dziecko? Teoretycznie powinno mieścić się idealnie w bodziaki o rozmiarze 62. Wagi niemowlęcia w 4. miesiącu nie da się określić aż tak jednoznacznie, jak wzrostu. Wszystko zależy bowiem od tego, jaką wagę urodzeniową miał maluszek po przyjściu na świat. Przyjmuje się, że 4-miesięczne dziecko powinno ważyć o 70-80 procent więcej niż w momencie narodzin. Dziecko 3-kilogramowe w czwartym miesiącu może więc ważyć 5,1-5,4 kg. Duża część dzieci na tym etapie podwaja już swoją wagę urodzeniową. Pamiętaj jednak, że zakresy pod względem wzrostu i wagi są dosyć szerokie. Najważniejsze, by dziecko rosło i przybierało na wadze równomiernie.

Przeczytaj także: Waga niemowlaka. Ile powinno przybierać niemowlę?

Dziecko 4 miesiące – jedzenie

Jeśli chodzi o karmienie dziecka 4-miesięcznego, w tym miesiącu najczęściej rytm karmień jest już ustalony i względnie stały. 4-miesięczne niemowlę chce jeść co 3-4 godziny. Nie traktuj tego jednak jak stałą, niepodważalną regułę. Dziecko może mieć gorszy dzień, przez co będzie domagać się częstszego karmienia, może też ząbkować, co obniży jego apetyt. Najważniejsze, byś słuchała potrzeb swojego maluszka i odpowiadała na nie z wyrozumiałością!

A ile powinno jeść dziecko 4-miesięczne? Możesz to ustalić, jeśli karmisz maleństwo mlekiem modyfikowanym. Orientacyjne normy podają, że dziecko w 4. miesiącu powinno wypijać 6 porcji po 150 ml mleka. To o 20 ml więcej na każdą porcję niż w trzecim miesiącu życia dziecka.

O mleku modyfikowanym piszemy także w naszym artykule: Karmienie butelką – cała prawda na jego temat

Niemowlę 4 miesiące – rozwój ruchowy

Dziecko 4-miesięczne bardzo lubi spędzać czas na brzuszku. Mało tego – w 4. miesiącu życia brzdąc podpiera się już na przedramionach, wysuwając łokcie przed linię barków. Potrafi unosić klatkę piersiową i stabilnie utrzymywać głowę w pionie. Niemowlak w 4. miesiącu coraz wyraźniej próbuje sięgać po obiekty w swoim zasięgu, choć zazwyczaj jeszcze mu się to nie udaje. Często zdarzają mu się też przypadkowe obroty z brzuszka na plecy, na co może reagować zaskoczeniem i frustracją. Na celowe przewracanie się w obu kierunkach przyjdzie jeszcze czas.

Niemowlę, gdy ma 4 miesiące chce być noszone przodem do świata. To zrozumiałe, bo dziecko jest już wszystkiego ciekawe. Jak najbardziej możesz na to przystać, bo 4-miesięczne dziecko nie potrzebuje już asekurowania główki. Mało tego - na tym etapie rozwoju dziecka maluch chętnie odwraca głowę w daną stronę za każdym razem, gdy dobiegnie do niego interesujący dźwięk bądź zobaczy tam coś ciekawego. A trzeba przyznać, że nawet najzwyklejsze rzeczy są na tym etapie fascynujące dla niemowlaka!

Dziecko 4 miesiące chce siadać – co robić?

Zauważyłaś, że Twój maluszek w leżeniu na plecach coraz mocniej zadziera główkę? Zupełnie tak, jakby chciał już usiąść? Tak naprawdę jest to oznaka wzmocnienia mięśni środka ciała – dzięki nim maluch jest w stanie dźwigać głowę wysoko, leżąc na plecach. Nie oznacza to wcale, że dziecko chce usiąść. Nie próbuj więc go sadzać – jest na to zdecydowanie za wcześnie!

4-miesięczne dziecko w spacerówce?

Choć dziecko bardzo interesuje się światem wokół, odwraca główkę we wszystkich kierunkach i wyrywa się do pozycji siedzącej, uleganie zapędom malucha jest bardzo szkodliwe. Podczas jazdy wózkiem-gondolą możesz zauważyć, że niemowlę unosi głowę albo przekręca się na brzuch i podróżując na brzuszku, stara się zwiedzać świat. Czy powinno Cię to skłonić do zamiany gondoli na spacerówkę? Nie, bo dziecko nie jest jeszcze gotowe na siedzenie! Ułatwiło by mu to obserwowanie świata, ale jednocześnie wpłynęło na nieprawidłowy rozwój układu ruchu.

Rozszerzanie diety po 4. miesiącu

Według niektórych źródeł dietę dziecka powinno się rozszerzać od początku czwartego miesiąca życia. Oznaczenie „od 4. miesiąca życia” można znaleźć np. na różnych gotowych posiłkach dla dzieci. Takie zalecenie powtórzy Ci też wiele innych mam, babć i znajomych. Tymczasem oficjalne zalecenia instytucji takich jak w Światowa Organizacja Zdrowia, Amerykańska Akademia Pediatrii i Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii Hepatologii i Żywienia Dzieci wskazują jednoznacznie, że na rozszerzanie diety czas przychodzi wraz z ukończeniem przez dziecko 6. miesiąca życia. Skąd ta rozbieżność?

Czwarty miesiąc, a ściślej mówiąc ukończony 17. tydzień życia, to czas, w którym jedzenie posiłków innych niż mleko przestaje być dla dziecka niebezpieczne. Eksperci dopuszczają rozszerzanie diety dziecka po czwartym miesiącu, ale tego nie rekomendują. Nie ma żadnych wskazań ku temu, by rozszerzać dietę po 17. tygodniu życia, nie zwiększa to tolerancji dziecka na nowe smaki, nie przeciwdziała alergiom. Możesz więc, jeśli chcesz, podawać maluszkowi stałe pokarmy wcześniej, ale nie musisz. Zgodnie z badaniami, najwięcej korzyści przynosi dziecku wyłączne karmienie mlekiem do czasu skończenia przez niego 6. miesiąca życia. Nie ma różnicy, czy karmisz malucha piersią, czy mieszanką.

Przepisy dla niemowląt po 4. miesiącu?

W sklepach można znaleźć gotowe dania dla 4-miesięcznych niemowląt (tzw. słoiczki), jednak aktualne rekomendacje mówią, że maluch powinien dostawać stałe pokarmy dopiero po ukończeniu 6 miesięcy.

A co, jeśli z jakichś względów zechcesz podawać dziecku produkty po 4. miesiącu życia? Staraj się mimo wszystko, by były to niewielkie ilości przecierów, np. z jabłka czy marchewki. Rozwój dziecka na tym etapie nie pozwala jeszcze na to, by pokarmy stałe zastępowały mleko. Musisz ograniczyć się do karmienia łyżeczką, do dziecko jest za małe, by jeść samodzielnie stałe kawałki (poza tym do rozszerzania diety metodą BLW potrzebna jest umiejętność siedzenia). Więcej na temat rozszerzania diety w czwartym miesiącu życia piszemy w dalszej części artykułu.

Dziecko 4 miesiące – rozwój motoryki małej

Pod hasłem motoryki małej kryje się sprawność związana z dłońmi i palcami. Co potrafi 4-miesięczne niemowlę w tym zakresie? Jeśli zawiesisz mu nad łóżeczkiem karuzelę z zabawkami, maluszek będzie wyciągał w jej kierunku swoje rączki. Dziecko na tym etapie z wielkim zaangażowaniem składa swoje dłonie, przygląda się im i prowadzi je do buzi. Ćwiczy koordynację ręka-usta i nabiera coraz większej świadomości swojego ciała, jego granic, ułożenia poszczególnych części ciała w przestrzeni. W 4. miesiącu nie powinno być już śladu po asymetrii ułożeniowej (więcej na ten temat przeczytasz w artykule Asymetria u niemowlaka – co musisz o niej wiedzieć?).

Co poza tym? Co powinno umieć 4-miesięczne dziecko? Brzdąc powinien żywo reagować na twarze najbliższych, najczęściej widywanych osób. Powinien głużyć (więcej na ten temat w artykule: Głużenie a gaworzenie. Kiedy dziecko zaczyna mówić?), głośno się śmiać i odwracać głowę w kierunku, z którego dobiegają dźwięki. W wieku 4 miesięcy maluszek powinien pożegnać już większość problemów skórnych, z którymi zmagał się od urodzenia. Skóra dziecka na tym etapie rozwoju radzi sobie już nieco lepiej. Silnie nawilżające emolientowe kosmetyki dla niemowląt możesz więc stopniowo zastępować podstawowymi kosmetykami ochronnymi do codziennej pielęgnacji skóry niemowlęcia. Możesz też śmiało sięgać po szampony dla niemowląt.

Maluch leżąc, bez przerwy się rusza. Podnoszone pod paszki nadal podkurcza nóżki, przyciągając je w kierunku brzucha. Rozwój niemowlęcia zauważalny jest także pod kątem widzenia. Niemowlę potrafi koncentrować swój wzrok na przedmiotach znajdujących się w większej odległości.

Być może zainteresuje Cię także nasz artykuł: Jak widzi niemowlę?

Dziecko 4 miesiące – rozwój motoryki małej

Jak wspomnieliśmy na początku, dziecko w wieku 4 miesięcy zwykle pozbywa się kolek. Wynika to z usprawnienia pracy jego przewodu pokarmowego. Jeśli chodzi o sen, w ciągu dnia maluch będzie miał 3 drzemki, a w nocy może być w stanie przespać jednym ciągiem nawet 7 godzin. Jak zawsze jednak jest to sprawa indywidualna, więc nie martw się, jeśli Twoje dziecko nie ma jeszcze tak regularnego rytmu snu i czuwania. Czwarty miesiąc życia maluszka to naprawdę fascynujący i piękny czas!

Zabawy z 4-miesięcznym dzieckiem

Zabawy dla 4-miesięcznego dziecka nie są jeszcze zbyt "zaawansowane", ale bez obaw - nawet proste przekładanie zabawki z miejsca na miejsce jest dla maluszka bardzo interesujące. Jakie zabawki dla 4-miesięcznego dziecka będą najlepsze? Zdecydowanie łatwe do chwycenia w rączkę i pobudzające wszystkie zmysły. Kolorowa grzechotka o zróżnicowanym kształcie i różnych fakturach na rączce to jest to! Świetnie sprawdzą się też bańki mydlane. Uważaj tylko, by kropelki płynu nie dostawały się do oczu, nosa i buzi dziecka! Do zabawy z czteromiesięcznym dzieckiem warto dodać element rozmowy. Opowiadaj maluchowi o wszystkim, co dzieje się w trakcie zabawy, dzięki czemu będziesz rozwijać bierny słownik dziecka.

Skok rozwojowy – 4. miesiąc życia

Rozwój dziecka w 4. miesiącu to nie tylko przyjemności. 4. miesiąc to także czas na czwarty skok rozwojowy. Ma on miejsce ok. 15. tygodnia, czasem przypada dopiero na 16. tydzień. Wszystkie skoki sygnalizują etapy rozwoju niemowlaka, w trakcie których dziecko robi znaczące, widoczne gołym okiem postępy. 4. miesiąc dziecka to czas usprawnienia komunikacji z najbliższymi, lepsze rozpoznawanie twarzy (także w odbiciu lustrzanym) oraz pierwsze reakcje, gdy zostanie zawołane po imieniu. Jak to jednak ze skokami rozwojowymi bywa, nabycie tych umiejętności poprzedzi odwrotne zachowanie. Może się wówczas wydawać, że 16. tydzień niemowlaka to czas kompletnego niezrozumienia, bo dziecko jest wówczas bardziej niespokojne, reaguje płaczem jak gdyby bez powodu i boi się obcych ludzi. Jeśli takie zachowanie przejawia 14-tygodniowe niemowlę, to skok może nastąpić już w 15. tygodniu życia.

Przeczytaj więcej w naszym artykule dedykowanym skokom rozwojowym: Rozwój niemowlaka a skoki rozwojowe – co trzeba wiedzieć?

Warto jest obserwować rozwój dziecka miesiąc po miesiącu - zwłaszcza, gdy wiesz, że czekają Was momenty takie, jak właśnie w czwartym miesiącu!